Stel je voor, je steekt als kleine kerk met 5000 leden flink geld in een landelijke publiciteitscampagne. Je hanteert de slogan: ‘Geloof begint bij jou’. Resultaat: 450 belangstellenden. Wat dan?
Ik heb het natuurlijk over de Remonstranten. Kortgeleden maakte ik de ’24 uur van Kranenburg’ mee. Kranenburg is een voormalig klooster in de buurt van Vorden. Daar waren zo’n vijftig Remonstranten uit het hele land bijeen, van vrijdagmiddag 4 uur tot zaterdagmiddag 4 uur. Ze bogen zich over het thema ‘Remonstranten in 2026’. Ik was erbij omdat ik er een lezing mocht houden.
Er vielen me een paar dingen op. Het eerste was dat kleine aantallen geen reden zijn jezelf weg te cijferen. De publiciteitscampagne liet dat al zien. De positie van piepkleine minderheid biedt zelfs voordelen. De lijnen zijn kort en de contacten persoonlijk. Het bleek ook dat een positie als minderheid, in de marge van de samenleving, gevoelig maakt voor anderen in de marge, met name als die minder bedeeld zijn.
Het tweede dat me opviel was dat een flink deel van het programma ingeruimd was voor vormen van meditatief samenzijn. De aandacht voor geloofservaring moest een al te rationele kijk op geloven compenseren. Annemiek Schrijver, die de bijeenkomst als ‘moeder-overste’ voorzat, verzocht iedereen het ‘hoofd-kantoor’ te ontruimen en meditatief te verhuizen naar de rest van het lijf.
Ten derde trof me de durf en creativiteit. Het is niet niks als je er bijna 10% participanten bij krijgt. Gemeten naar het aantal kerkgangers ligt dat percentage nog een stuk hoger. De bijeenkomst was deels bedoeld om manieren te vinden om de nieuwkomers zich thuis te laten voelen.
Tenslotte viel me op dat begeesterde enkelingen met visionaire voorstellen kwamen. Of die te realiseren zijn, dat moet blijken, maar de inspiratie stroomde vrijelijk.
Kijk, Nederland heet geseculariseerd, tweederde praktiseert religiositeit buiten de kerkmuren, maar een kleine protestantse kerk laat zien dat het desondanks lukt om op een speelse manier buitenstaanders bij de levensbeschouwelijke zoektocht te betrekken.
144-281016
NB In verband met spam worden reacties op deze column in eerste instantie alleen door André Droogers gezien.
Inderdaad, klein aantal is geen reden om je weg te cijferen. Ik zie de mens die zelf wat wil en zoekt en probeert. “Geloven begint bij jezelf” – daarmee ben ik het eens. Zonder ‘zelf’ geen geloof. Met/in – zeg het goede woord maar – dat zelf van de persoon, die personeert, doorklinkt, kan de mens voor zijn/haar Maker gaan staan. Dat is rechtstreeks, on-middellijk, ‘ik-Gij’, zit helemaal niks tussen. Dan kan de mens ontdekken dat ‘Gij-mij’ eerder was.
Geloven doe je wel zelf maar niet alleen omdat je nu eenmaal een sociaal wezen bent. Maar dat heeft ook het voordeel dat je van elkaar kunt leren wat betreft inhoud en manier waarop. Dan zijn kleine groepen in het voordeel, hetgeen niet uitsluit dat veel kleinen één grote kunnen zijn zonder in massaliteit te belanden.
Aldus over de eerste alinea.