Woensdag ging Nederland naar de stembus. Maar wat is ‘kiezen’ eigenlijk?
Mijn nieuwe boek, ‘Kieswijzer levensbeschouwing’, gaat over kiezen. Ik bespreek honderdvijftig opties op levensbeschouwelijk terrein. Voorop staat natuurlijk de keuze tussen religieus en atheïstisch, maar daarna volgen er nog een heleboel andere.
Toevallig kwam het zo uit dat het boek in de verkiezingstijd had kunnen uitkomen. Ik vond dat wel een leuke toevalligheid, want ik dacht: mensen denken dan sowieso na over hun eigen keuzes in het leven. Ik schrijf immers over de voor-waarden die je levensvisie bepalen. Publicatie in verkiezingstijd leek mij dus een prima plan.
Maar de PR-adviseurs bij mijn uitgever, AUP (Amsterdam University Press), raadden dat af. Er zou te veel misverstand ontstaan en van alles uitgelegd moeten worden. En dat kun je niet gebruiken als je wilt dat de mensen je boek kopen en lezen. Teveel ruis op de lijn!
Ik sputterde een paar dagen tegen, maar moest de PR-mensen toch gelijk geven. Resultaat: het boek ligt officieel pas begin april in de boekhandel. De enige uitzondering is mijn Driebergse Boekhandel Jacques Baas.
Ik haalde bakzeil omdat politiek kiezen en levensbeschouwelijk kiezen toch meer verschillen dan ik eerst wilde weten. Neem nu de frequentie. Politiek kiezen is alleen aan de orde als er verkiezingen zijn. Levensbeschouwelijke keuzes maak je van dagdeel tot dagdeel, bewust dan wel routineus, maar je kiest.
Bovendien zijn politieke keuzes zeer concreet: uiteindelijk dat ene vakje dat je rood mag kleuren. Die stem gaat dan naar een georganiseerde vorm van politiek bedrijven. Vergelijk dat met levensbeschouwelijke keuzes. De meeste Nederlanders stellen nu buiten organisatorisch verband hun levensbeschouwelijke pakket samen. Ze geven alleen zichzelf een mandaat.
Daarom laat ik mijn Kieswijzer levensbeschouwing ook niet uitlopen op een soort stemadvies voor een bepaald concreet levensbeschouwelijk genootschap. In plaats daarvan vat ik alle besproken keuzes samen in een waaier van twintig levensbeschouwelijke houdingen.
Je kunt bijvoorbeeld kiezen tussen een focus op zelfverwerkelijking of op de buitenwereld. Je kunt opteren voor zoeken en zwerven, of voor vinden en vastigheid. Zulke opties komen weliswaar ook in de georganiseerde levensbeschouwelijke vormen voor, maar dan bijna steeds in meer dan één, zonder dat ze exclusief geclaimd worden door één bepaalde levensbeschouwing. Ik bespreek overigens wel heel kort de wereldgodsdiensten, en het humanisme, maar dat doe ik in een bijlage.
Eigenlijk laat de vergelijking tussen politiek en levensbeschouwelijk kiezen iets zien waar het in mijn Kieswijzer ook steeds over gaat: mensen verschillen sterk in de manier waarop ze betekenissen geven aan wat ze tegenkomen. Dat is dan weer een overeenkomst. Dat er deze week zevenentwintig partijen op het stembiljet stonden, illustreert die menselijke verscheidenheid vanuit de politiek. Kijk je naar het levensbeschouwelijke landschap, en tel je alle kruispunten en splitsingen bij elkaar op, dan kom je tot veel meer dan zevenentwintig keuzes.
Bovendien, met die honderdvijftig alternatieven zijn de keuzes nog lang niet uitgeput. Ik ben al begonnen met een aanvullend lijstje voor de verhoopte tweede druk…
161-170317
NB In verband met spam worden reacties op deze column in eerste instantie alleen door André Droogers gezien.
Als je dan toch gaat toevoegen en eventueel differentiëren, André, verwijs ik je naar het begin van je column, waar je religieuzen en atheïsten tegenover elkaar stelt. Ik denk dat veel zelfverklaarde atheïsten niet verder komen dan het godsbeeld dat ze menen te kennen te moeten ontkennen. Als dit juist is, zijn er vele vormen van atheïsme, niet alleen naargelang de veelheid en variëteit van de te ontkennen godsbeelden, maar ook naar gelang de variëteit waarmee de ontkenning vervolgens levensbeschouwelijk op een misschien weer positieve manier wordt ingevuld.
Verder alle waardering voor je onderneming!!!.