Welke keuzes hebben jouw levensbeschouwing bepaald? Graag je antwoord!
Sinds een maand werk ik aan een nieuw boek. Ik maak daarin een inventarisatie van de keuzes waar de zingevende mens in de loop van haar of zijn leven mee te maken krijgt bij het inrichten van de eigen levensbeschouwing, met of zonder God. In het boek wil ik het zingevingsrepertoire in kaart brengen. Het is bedoeld als een praktische wegwijzer door het levensbeschouwelijke landschap.
Het gaat mij niet primair om de keuze voor of tegen een bepaalde levensbeschouwing, meer om de inhoudelijke motivatie. Omdat tweederde van de Nederlandse bevolking zich niet identificeert met een levensbeschouwelijke institutie, zoals een kerk of het Humanistisch Verbond, zijn die inhoudelijke keuzes vermoedelijk meer aan de orde dan het al of niet ergens lid van zijn of worden. Natuurlijk kan de eigen afweging wel te maken hebben met toetreding tot of afscheid van bijvoorbeeld een kerk, maar het gaat me primair om de inhoudelijke keuzes.
Er zijn natuurlijk voor de hand liggende keuzes, zoals die tussen een religieuze en een seculiere levensbeschouwing. Binnen de religieuze visie rijst bijvoorbeeld de vraag naar het godsbegrip: persoonlijk of niet. Bij humanisten kan het gaan om de keuze tussen een radicaal atheïsme en een meer gematigd humanisme. Ik noem zo maar wat voorbeelden.
Opvallend is dat keuzes vaak ontstaan door een ingrijpende gebeurtenis. Zo kan het geloof in het bestaan van een almachtige God wegvallen na een pijnlijke ervaring waarin van die almacht helemaal niets bleek. Of een bekeringservaring heeft tot gevolg dat iemand juist heel zeker is van het ingrijpen van diezelfde God.
Kortom, het zou mij erg helpen bij het schrijven van dit boek als jij, beste ervaringsdeskundige, mij wat input zou kunnen geven. Als jij ooit een beslissende keuze op levensbeschouwelijk terrein hebt gemaakt, voor welke inhoudelijke keuze stond je toen? Was er een aanleiding? Welke afweging heb je gemaakt?
Je antwoord op de gestelde vragen is welkom via de reactieruimte onder deze druppel-column. Reacties worden niet direct geplaatst, maar eerst alleen door mij gezien, dit om spam te voorkomen. Vermeld dus vooral even of je reactie op de site mag, of dat je je antwoord liever onder ons houdt. Alles wat ik voor het boek gebruik, blijft sowieso anoniem.
Ik ben erg benieuwd naar je reactie en dank je bij voorbaat!
Doorsturen van dit verzoek naar anderen wordt op prijs gesteld!
138-240616
NB In verband met spam worden reacties op deze column in eerste instantie alleen door André Droogers gezien.
algumas escolhas não são bem escolhas, pois os caminhos e acontecimentos da vida parece que nos levam de roldão. Por exemplo, há alguns anos optei pelo envio da presidência, já que na sobra de pastores, estava muito complicado conseguir a eleição em uma nova paróquia, então o envio não foi própriamente uma escolha. De qualquer forma as consequências desta decisão escapam ainda mais ao meu controle, pois enviado acabamos em Teófilo Otoni, onde o trabalho, apesar de desgastante, foi prazeroso. Mesmo assim, ainda que haja uma liberdade relativa para escolhas, somos, com certeza, escravos das consequências desta escolha. Ainda assim, eu creio que somos sempre servos em nossas escolhas, servos de uma situação, servos de um momento, servos da ideologia, servos da fé, servos da cultura….
De meest beslissende keuze in mijn leven heb ik genomen toen ik 21 jaar oud was, door mij open te stellen voor God. Het was een levensbepalende keuze, misschien zelfs een keuze die mij het leven redde. Het was een keuze voor het goede, tegen het kwade, dus ook een morele keus. En een keus om terug te keren naar mijn ouders die ik al twee jaar niet gezien had. Kortom, een keus van iemand die zich verloren voelde en die een nieuwe kans kreeg, dankzij, zo ervoer ik het letterlijk, een ingreep van boven.
Beslissend moment was het overlijden van mijn vader toen ik 16 was. Juist toen ik begon te zoeken wat ik wilde met de kerk, met mijn geloof, en veel leeftijdgenoten tegenkwam die niets met geloof hadden. Ze hadden zo hun eigen ideeën voor me… Vrienden die zeiden: dan kan er toch geen God zijn als dit gebeurt, en vrienden die zeiden: God is er voor je, ook nu. Die laatste voelde zoveel beter… gaf kracht… klopte voor mij!
Als jij ooit een beslissende keuze op levensbeschouwelijk terrein hebt gemaakt, voor welke inhoudelijke keuze stond je toen?
Ik kom uit een niet-kerkelijk milieu. Ik had wel van jongs af aan het gevoel dat er meer moest zijn tussen hemel en aarde.
Daarom ging ik met een vriendinnetje mee naar de jeugddienst van de hervormde kerk en werd ik lid van de VCJC waar ik uit volle borst het lied ‘Kinderen van één vader, reikt elkaar de hand’ zong. Later volgde ik vele cursussen filosofie. Ik werd actief in de milieubeweging (zorg voor de schepping). Toch bleef er bij mij een gevoel van leegte, die ook door die cursussen filosofie niet kon worden opgevuld. Ik bleef op zoek naar iets wat door wetenschap niet kan worden ingevuld. Maar ik bleef twijfelen over het bestaan van God en moest er niet aan denken om lid van een kerk te worden. Ik had wel al eens in een paar hervormde kerken rondgekeken, maar dacht toen: dit wordt niks, hier kan ik nooit bij horen, hoe moet ik me verbonden voelen met een verzameling betrekkelijk willekeurige mensen, die ik misschien nooit tot mijn vrienden zou rekenen. Ik had vooral moeite met de hiërarchie, de mannen in zwarte pakken en de onbegrijpelijke taal.
Was er een aanleiding?
In Krommenie kwam ik via een vriendin in contact met een doopsgezinde gemeente. Ik voelde me snel thuis in die kleine gemeente, waar je gekend wordt en waar je mag zijn wie je bent.
Het doperse gedachtegoed – daden gaan woorden teboven – spreekt me bijzonder aan. Waar dopers voor staan, eerbied voor het leven, zorg voor intermenselijke verhoudingen waarin recht wordt gedaan, bereidheid anderen in hun anders-zijn te accepteren en in hun waarde te laten, zorg voor het milieu, werken aan vrede en geweldloosheid, daarin komt alles wat ik belangrijk vind samen. Er is ruimte om fundamenteel beeldenstormend te zijn (dopers waren immers van huis uit ketters!), om alles te onderzoeken en het goede te behouden. En twijfel mag.
Wel moest ik een enorme hobbel nemen: ervoor uitkomen dat ik doopsgezind wilde worden tegenover mijn atheïstische echtgenoot en vrienden en kennissen. Volgens veel van hen is godsdienst een kunstig verzinsel, bedoeld voor mensen die eigenlijk een beetje zielig zijn.
Welke afweging heb je gemaakt?
Toch ben ik tot de conclusie gekomen dat zonder God de wereld zonder betekenis is. Dan liever het risico van een ‘verzinsel’. Als mens heb je beelden nodig, mythen en rituelen, om de werkelijkheid te verdragen en om het bestaan zin en betekenis te geven. Vanuit geloof kun je leven met de gedachte dat elke handeling, hoe klein ook, gevolg heeft voor volgende generaties, dat je deel bent van de schepping in plaats van erover te regeren en dat je er dus op een verantwoordelijke manier mee om moet gaan.
Ik geloof niet in het beeld van een massieve God zoals bijbelschrijvers dat hebben neergezet. Meer in Gods geest, die zich kan verenigen met de geest van mensen en kan bemoedigen en troosten. Ik ontmoet soms Aanwezigheid in de natuur, in muziek, in literatuur, in het zingen en de saamhorigheid in de kerk. Laat mij maar op die manier contact hebben met de Aanwezige, of de Eeuwige. Dat is voor mij een begaanbare weg.
Jezus is voor mij een wijsheidsleraar in wie God maximaal ‘indaalde’. De verzoeningsleer van Paulus, dat Jezus gekruisigd is voor onze zonden, strookt niet met mijn ideeën over God. Daar kan ik niets mee. God is zelf in staat om te vergeven. Daar heeft hij niet een gemartelde aan het kruis voor nodig.
God is voor mij als geest aanwezig in ieder mens die naar een betere wereld verlangt, als de kracht die mensen in beweging brengt. Met de oproep van Jezus om met liefde met elkaar om te gaan als lichtend voorbeeld.
Voor mij herken ik een aantal beslissende breuklijnen in de vraag of het mijn inspireerde verhaal zal zijn; het is meer dan een ‘beschouwing’
Is er een ‘God’ die ‘er toe doet’; die een evocatieve rol in het geheel speelt
Verbindt het alles en iedereen
Neemt het mij serieus en geeft het mij geborgenheid & nodigt het verhaal mij uit er voluit te zijn (o.i.d.)