In het voorjaar van 2020 droegen mijn vrouw Ineke en ik wekelijks bij aan een 40-dagenkalender, een serie van dagelijkse overdenkingen. Deze kalender was een initiatief van de Raad van Kerken in Zeist. Wij deden er aan mee vanuit de Doopsgezinde Gemeente Zeist. Elke week had een thema. De serie werd voortgezet in de 50-dagentijd, van Pasen tot Pinksteren. Na Pinksteren hebben we de serie op eigen initiatief voortgezet, nog eens vijftig dagen, tot half juli 2020. We deden dat aan de hand van zelfgekozen thema’s. Het format bleef hetzelfde.
Hieronder vind je al onze bijdragen, in totaal twintig, met steeds een afbeelding, een korte overweging van acht regels, en een haiku.
TWEEDE VIJFTIGDAGENTIJD
WEEK 7
RECREATIE
Alsof de schepping niet af was, moet er herschapen worden.
Valt moed ook te herscheppen?
De vakantie is voor het jaar wat de zevende dag is voor de week,
iedereen op herschepping.
Sommigen komen wedergeboren retour, maken een verse start.
Anderen hebben te lang na kunnen denken en zijn toe aan vakantie.
Maar ach, het recreatieterrein is het hele jaar geopend,
je mag het paradijs overdoen.
haiku
luchtje scheppen? kan!
maar een adampje scheppen?
vast een recreant…
WEEK 6
WARM
Onweer dreigt, de ijsjes smelten, zomer heerst.
Warm wordt heet, tropisch zelfs.
En toch houden we zo van warm.
Een warme persoonlijkheid, een warm gevoel.
We lopen warm voor iets
en vinden warmte behaaglijk.
Hoewel, soms krijgen we het er warm van.
Een koude oorlog is al erg, laat staan een warme.
haiku
ijsje tot meisje:
‘jouw vurig gezoen laat mij
van liefde smelten’.
WEEK 5
WEG
Die van waar een wil is,
en die van de waarheid en het leven.
Zullen we de weg vragen?
Weet u hier de weg? Is hier ergens de Ie-wie-waai-weg?
Maakt de wegwijzer ons wegwijs?
Rijdt er een trein langs de Spoorweg?
Raak niet van het padje, blijf op de Levensweg.
Maar dan nog: de brede of de smalle?
haiku
verslaafd aan de weg
wil een mens niet aankomen
bij het levensdoel
WEEK 4
ZONNEWENDE
De langste dag is onvermijdelijk
afscheid nemen van het groeiend licht.
Mooi slot van mooi seizoen,
maar van midzomer naar midwinter.
Het gevoel van halve levensduur,
het hoogtepunt gehad.
Toch maar even Sint Jan vieren.
En Kerst heeft eigenlijk ook wel iets.
haiku
de merelwekker
draait het volume terug
tijd knaagt aan de ziel
WEEK 3
BUITEN
Na het avondeten las vader voor uit de bijbel,
binnenkamerverhalen met opvallend veel buitengebeuren.
In de zomeravond mochten we buiten spelen
tot het donker werd en moeder riep: naar binnen!
De zomer nodigt ons naar buiten,
voegt een dimensie toe, zo goddelijk
dat we Gods adres verhaspelen:
buiten? natuur? boven? of toch: naar binnen?
haiku
de monnik dacht dacht,
denkend werd binnen buiten
en buiten binnen
WEEK 2
ZOMER
De topper van de seizoenen, uitnodigend beeld
voor het goede leven, de beste levensfase, de Schone Voleinding.
Tijd voor vakantie naar wat we een paradijsje noemen,
al steken de muggen, ook Gods schepsels, en kan het er duivels heet zijn.
Tijd ook om thuis te genieten van eigen tuin,
en er anderen over te vertellen, in geuren en kleuren.
Zomer: welkome tussentijd die niet lang genoeg kan duren,
nadat de lente is ontloken en voordat de herfst verwelkt.
haiku
dat zomergevoel
verliefd zijn op een seizoen
tijd om te zoenen
WEEK 1
PINKSTERDRIE
Achterop de fiets bij vader naar Coolsingel-bloemenmarkt.
Bloeigoed kiezen voor de grote zomer. Herinnering.
Extra Pinksterdag, want eerstvolgend feest pas Kerst.
Al prolongeert de kerk het Pinksterfeest nog één zondag: Trinitatis.
Een oneven getal. Opengebroken cirkel, maar gehalveerd hart.
Scheepsrecht, de sprookjes met drie opdrachten, de preek in drie punten.
En als aanleiding de drievoudige Pinkster-God, te veel voor puur mono.
Die van alle goede dingen.
haiku
tussen de nachten
de dagen van je leven
steeds tot drie tellen
EERSTE VIJFTIGDAGENTIJD
WEEK 7
Troost
‘De beloofde trooster is de wet geschreven in ons hart’,
aldus de predikant tijdens catechisatie over de Pinkstergeest.
‘En dan niet de letter maar de geest van de wet. Geen legalisme,
maar de scheppende geest, de bries over het oerwater’.
Later begrepen we dat de trooster vooral een troosteres was,
de vrouwelijke kant van de drie-eenheid, de wet als voertuig van liefde.
Genoegdoening voor de uit de weg geruimde profeet,
stille getuige in zijn geest.
haiku
In de stille tuin
ritselen groene blaadjes.
Daar gaat troost van uit.
WEEK 6
WACHTEN
Wacht ff! Even geduld! Bedankt voor het wachten!
(met dat zangerig verhoogde ‘wachten’ op het eind)
Wachten is nadenken over wat je niet hebt maar wel wilt.
Je geeft je rekenschap van wat er was maar verdween.
Wachten is geloven, tegen beter weten in.
Hopen dat Pasen en Pinksteren op één dag zullen vallen.
En in de tussentijd net doen of het wel goed komt.
Het is er niet meer, misschien al wel, het wordt verwacht.
haiku
wachtkamer lente
voorportaal van de zomer
ontkent barre herfst
WEEK 5
AFSCHEID
Een afscheidspreek, tussen Pasen en Pinksteren herlezen.
Een godsdienststichter krijgt jaarlijks het laatste woord.
Maar wij? Van wie of wat nemen we afscheid?
Wanneer stamelen wij ons afscheidswoordje?
Leven is eerst vergaren en dan loslaten,
kleiner gaan wonen, steeds minder dierbaren.
Leven is verweesd wachten op de Geest.
Geven en krijgen.
haiku
gaan de weg, nooit thuis,
ver trekken en vertrekken
altijd die pelgrim
WEEK 4
ZING!
Geen Mattheüs, geen Songfestival, geen Aubade, geen kerklied.
Alleen de vogels trekken zich goddank nergens iets van aan.
Wanneer wordt onze stem bevrijd?
Wanneer valt Bevrijdingsdag dit jaar?
Zolang zingen we vanbinnen, fleuren onze stemming op,
hooggestemd van verwachting,
toch nog een bescheiden loflied.
De engel op onze schouder neuriet mee in ons oor.
haiku
de vogels fluiten
omstandigheden maken
de mens sprakeloos
WEEK 3
GOEDE EN SLECHTE HERDERS
Zoek je eigen weg, wees authentiek!
Maar als je de weg kwijt bent? Of eenzaam alleen?
Dom schaap! Wat kijk je nu schaapachtig uit je ogen!
En wat loop je verloren…
Toch maar een kudde zoeken?
Of hopen op een betrouwbare herder die jou zoekt?
Vreemd, die ene herder die nota bene ook lam is.
Een raar voorbeeld ter navolging?
haiku
aangenaam verward
het een en ook het ander
lijkt een mensenkind
WEEK 2
VERSCHIJNINGEN
De Heer was waarlijk opgestaan,
maar het blijft gewoon corona-tijd, dood = dood.
Die veertig dagen waren zinnige tussentijd,
maar het gaat maar door, nu zelfs vijftig, zinnig?
Toch maar even eigenzinnig tegendraads,
tegen het betere weten in. Of juist dankzij.
Er verschijnt soms iets, tussen regels door,
tussen het dorre blad. Zelfs na een virus.
haiku
kijk ietsje verder
lente na herfst en winter
ondergronds groeit het
WEEK 1
TUIN
onbewoond gebied, grenzend aan het huis,
stukje natuur, maar wel getemd en vermooid
echo in het heden van de hof van eden,
klein paradijs, je mag er blijven
voorschot op het feest van de geest,
die van het zweven over de wateren
scheppingskracht, opnieuw gegeven,
bevestiging van herwonnen leven
haiku
ontluikend tuingroen
voorspel van uitbundigheid
leven ontkent dood
VEERTIGDAGENTIJD
WEEK 6
Niets
Die situaties waarin je je ontkend voelt,
je eigenheid per uitroepteken genegeerd,
blootgesteld en uitgekleed,
zoals je ooit kwam, zoals je zult gaan.
En dan in staat zijn van de andere kant te kijken,
de uitdaging van de leegte, de schoonheid van zwijgen.
Heilzame puurheid ontdekken,
je bedoeling herijken.
haiku
in de mist kijken
niets ontwaren, toch op pad
naakte waarheid zien
WEEK 5
Besef
Afkomst, opvoeding, relaties, werk, levensgeschiedenis –
soms dringt het tot je door dat je de gevangene bent van je persoonlijke identiteit.
Gevestigde machten, gebruikelijke gedragspatronen, de definitie van normaal –
soms dringt het tot je door dat je opgesloten zit in een maatschappelijke dwangbuis.
Gesloten cirkels, driehoeken, vierkanten…
Waar zit de opening?
En dan toch, tegen beter weten in, het besef
van de keerzijde, het anti-lijden, het uiteindelijke inzicht.
haiku
besef je het wel?
besloten voorstellingen
maar open einde
WEEK 4
Uitstel
Uitstel valt onder de slechte adviezen.
Stel niet uit tot morgen… En afstel als voorspelbaar resultaat.
Doordenkers hanteren uitstel als probleemoplosser:
laat maar even gaan, dat komt vanzelf goed.
Uitstel als geloofshouding vermijdt het onvermijdelijke.
Wijsheid kan verbrokkelen, maar ook verrassend overeind komen.
Het vallen op de lijdensweg wordt gevolgd door opstaan.
Uitstel in geloofszaken heeft opstanding tot uitkomst.
haiku
open de ruimte
schep uitstellend perspectief
sta opvallend op
WEEK 3
Lukt het je iemand een hart onder de riem te steken?
Kun je in de buitenstaander een medemens te ontdekken?
Mag zo iemand haar hart uitstorten bij jou?
Vreemdeling Simon, uit Cyrene, had het hart op de goede plek.
Nu ja, er was enige Romeinse dwang, maar toch.
Tussen vonnis en terechtstelling geeft hij het goede voorbeeld.
Goed voor een eervolle vermelding in het evangelie.
haiku
door de marge heen
elkanders lasten dragen
mens over de grens
WEEK 2
Spiegel
Moeder en kind vormen voor de geboorte één lichaam.
Dat schept een vertrouwensband, ook als er twee lichamen zijn.
Vertrouwen heeft aan een blik genoeg,
zelfs als het kind de taal heeft ontdekt.
Medelijden is voor moeder en kind mede lijden.
Over en weer wil men elkaar leed besparen.
Jezus en zijn moeder zijn als alle mensen.
Daarom is het zo herkenbaar wat ze meemaken.
Het lijden verandert er niet door,
en toch wel.
haiku
moeder en haar zoon
woordloos mede lijden
ervaring delen
WEEK 1
Draagkracht
Lukt het om draagkracht te tonen en tegelijk kwetsbaar te zijn?
Is het mogelijk kracht te vinden in zwakte?
Omkering kan zorgen voor een nieuw perspectief.
Je moet er alleen wel in geloven.
De omkering vanuit het geloof wordt al snel vreemd gevonden.
De leerlingen zullen gefronst hebben toen hun meester zijn kruis droeg.
Maar de omkering kan grenzen verleggen, normaliseren wat abnormaal is.
Zwakte wordt het nieuwe sterk.
Draagkracht dient om elkaars lasten te torsen.
Kracht werkt zonder tot macht te worden.
haiku
omkering kenmerkt
op het kruispunt van keuzes
dat vreemde geloof